Chiński system bankowości cieni, czyli nieformalny rynek finansowy pozostający poza kontrolą organów regulacyjnych, znalazł się ostatnio pod lupą, a chińska gospodarka zwolniła do najniższego tempa wzrostu od 1999 r.
Jeśli wzrost gospodarczy będzie nadal zwalniał, nagłe niewypłacalności w zakresie pożyczek udzielonych w chińskim systemie bankowości cieni mogą zagrozić chińskiemu sektorowi bankowemu, a w dłuższej perspektywie reszcie gospodarki.
Nieuregulowana i zdecentralizowana, powiązana gospodarka podziemna, która obejmuje system bankowości cieni, okazała się trudna do określenia dla zagranicznych analityków i obserwatorów. Ogromne rozmiary systemu wskazują, że jest on powiązany z gospodarką Chin. Banki cieni wydają szacunkowo 14,5 biliona renminbi w postaci pożyczek, co stanowi około 25% wszystkich pożyczek udzielonych w Chinach przez tradycyjne instytucje bankowe.
System bankowości cieni składa się w dużej mierze z funduszy inwestycyjnych, lombardów, gwarantów, banków podziemnych i produktów zarządzania majątkiem. Fundusze inwestycyjne to firmy, które zarządzają pieniędzmi inwestorów i wykorzystują je do finansowania projektów biznesowych lub pożyczek na nieruchomości. W 2011 r. branża funduszy inwestycyjnych obsługiwała 4,8 mln renminbi. Całkowity brak przejrzystości w branży funduszy inwestycyjnych – tylko 10 z 62 funduszy inwestycyjnych w Chinach ujawnia zwroty z inwestycji – utrudnia ocenę, czy fundusze o wysokiej dźwigni finansowej stoją w obliczu systemowego upadku.
Lombardy
Lombardy są powszechne w Chinach, w całym kraju działa ich ponad 4000. Lombardy stały się problemem, ponieważ akceptują wszelkiego rodzaju zabezpieczenia krótkoterminowych pożyczek, w tym papiery wartościowe, takie jak akcje i obligacje, a nawet nieruchomości. Jeśli rynek nieruchomości w Chinach ulegnie pogorszeniu, lombardy zostaną z niespłaconymi pożyczkami, które są zabezpieczone zabezpieczeniami o mniejszej wartości rynkowej.
Gwarancje
Jak sugeruje ich nazwa, gwaranci udzielają gwarancji na pożyczki udzielane ryzykownym pożyczkobiorcom. Gwaranci nie zarabiają tak dużo jak lombardy i mogą uciekać się do nielegalnych praktyk, aby zwiększyć swoje zyski. Gwaranci mogą wziąć część pożyczki, którą gwarantują, i pożyczyć ją z powrotem do systemu bankowości cieni. Zwiększa to prawdopodobieństwo, że inwestorzy skończą z niczym, jeśli pożyczki cieni nie zostaną spłacone.
Banki podziemne
W Chinach rozkwitają nielegalne banki. Banki wystawiają akredytywy, które są pojazdami poza bilansem, które nie są uwzględniane w wskaźnikach dźwigni finansowej sektora. Firmy mogą uzyskać wiele pożyczek od różnych banków, korzystając z tego samego zabezpieczenia, co utrudnia określenie, jak bardzo te banki są dźwigniowe.
Działania rządu
Produkty do zarządzania majątkiem poniosły największy ciężar krytyki systemu bankowości cieni, a prezes Banku Chin Xiao Gang nazwał te produkty piramidą finansową w swoim artykule redakcyjnym w Chiński dziennik gazeta. Produkty zarządzania majątkiem finansują projekty takie jak rozwój nieruchomości lub infrastruktura, które nie mogą uzyskać dostępu do funduszy za pośrednictwem normalnych kanałów pożyczkowych. Inwestorzy mogą nie mieć pojęcia, czym jest inwestycja lub jakie zwroty mogą wygenerować. Produkty są bardziej ryzykowne niż depozyty, ale inwestorzy wierzą, że banki je wspierają, ponieważ są one oferowane w większości oddziałów banków. Jeśli produkty staną się niewypłacalne, reputacja banków ucierpi.
Chiński system bankowości cieni jest bardzo złożony i stwarza ogromne ryzyko dla konwencjonalnego systemu bankowego z powodu powiązanych relacji tych systemów. Biorąc pod uwagę rozmiar systemu cieni i znaczącą pozycję w gospodarce, Chiny mogą stanąć w obliczu zawirowań gospodarczych, jeśli system bankowości cieni upadnie.